Voor u ligt de kadernota 2024-2027.
De Kadernota volgt de opzet en indeling van het bestuursakkoord 2022-2026 en bevat uitwerkingen van de daarin opgenomen plannen en voorstellen.
De ambities zijn hoog, maar zijn begrensd door de (structurele) financiële ruimte. Wel zijn er al mooie stappen gezet en komen we op stoom met de uitvoering van het bestuursakkoord.
De context waarbinnen wij als gemeente opereren is in de afgelopen jaren steeds complexer geworden. De coronapandemie lijkt inmiddels achter ons te liggen, maar we hebben nog steeds te maken met de effecten van de Russische inval in Oekraïne. De prijzen voor gas en elektra laten inmiddels weer een dalende lijn zien, maar tegelijkertijd heeft de Europese Centrale Bank moeite om de oplopende inflatie te beteugelen. De renteverhogingen die daartoe worden doorgevoerd hebben op zichzelf weer nadelige effecten op de economie. Banken kunnen in de problemen komen en de hypotheekrentes zijn fors gestegen. De stikstofcrisis houdt de gemoederen bezig en een eenvoudige oplossing voor dit probleem is er niet.
Wij hebben als gemeente de oplossing voor deze problemen niet in handen, maar we hebben wel de verantwoordelijkheid om binnen onze mogelijkheden zo goed mogelijk in te spelen op de ontwikkelingen. Dit soort omstandigheden maken het extra belangrijk om te kijken naar wat er wel kan. Dat zullen we samen doen met onze inwoners.
De gemeentelijke financiën zijn minder goed te voorspellen de laatste jaren. De nieuwe verdeling van het gemeentefonds betekende een forse herijking en herverdeling. Ook wachten we nog steeds op duidelijkheid t.a.v. de bekostiging van de jeugdzorg en de onderhandelingen over de Hervormingsagenda lopen moeizaam.
De voornaamste onzekerheid op financieel vlak is nog steeds het zogeheten ‘ravijnjaar’ 2026. Daar is nu ook 2027 bijgekomen en de loon- en prijscompensatie.
Vanaf 2026 wordt er een nieuwe financieringssystematiek voor gemeenten van kracht. We worden als gevolg hiervan geconfronteerd met fors teruglopende inkomsten met ingang van 2026. Het is nog steeds onduidelijk in hoeverre het Rijk gemeenten hierin tegemoet zal komen. Op basis van de laatste inzichten zal de minister uiterlijk in de meicirculaire 2023 ‘een uitvoeringsplan met tijdpad’ naar de Tweede Kamer sturen.
Maar dit jaar baren met name de loon- en prijsontwikkeling zorgen. O.b.v. eerste berekeningen en informatie van het Rijk zal de loon- en prijscompensatie structureel niet voldoende zijn om de gestegen loonkosten en prijsontwikkelingen te compenseren. Een bijdrage vanuit de reserve grondexploitatie biedt vooralsnog de mogelijkheid om geen extra taakstelling of bezuiniging te hoeven doorvoeren.
Gezien deze ontwikkelingen kijken we derhalve reikhalzend uit naar de komende meicirculaire. Afhankelijk van de ontwikkeling in de meicirculaire zullen we in de begroting 2024-2027 voorstellen doen voor bijstellingen.
Deze kadernota is tot stand gekomen op basis van de informatie zoals we die nu kennen, met de meest recente informatie uit de decembercirculaire 2022 en de maartbrief 2023.
Uiteraard geven we komende jaren ook invulling aan de reeds bekende maatschappelijke opgaven waar we voor staan. In deze kadernota is echter vooral aandacht voor nieuwe ambities en ontwikkelingen, en minder voor het 'going concern', wat uiteraard niet betekent dat dit niet wordt uitgevoerd.
We blijven investeren in de toekomst van Scherpenzeel als ondernemend dorp in het groen, met een betrokken gemeenschap in het hart van het land. De ruimte voor deze investeringen is verwerkt in deze kadernota.